Hrómundar saga Gripssonar

I. KAPÍTULI

SÁ konungr réð fyrir Görðum í Danmörk, er Óláfr hét. Hann var sonr Gnóðar-Ásmundar. Hann var maðr frægr. Bræði tveir, Kári ok Örnúlfr, váru landvarnarmenn konungs, hermenn miklir. Þar bjó einn ríkr bóandi. Sá hét Gripr. Hann átti þá konu er Gunnlöð hét, dóttir Hróks ins svarta. Þau áttu níu sonu, er svá hétu: Hrólfr, Haki, Gautr, Þröstr, Angantýr, Logi, Hrómundr, Helgi, Hrókr. Þeir váru allir efniligir menn. Þó var Hrómundr fyrir þeim öllum. Hann kunni eigi at hræðast. Hann var augnafagr, hárbjartr ok herðamikill, mikill ok sterkr, líktist mjök Hróki, móðurföður sínum. Með konungi váru tveir menn. Hét einn Bíldr, annarr Váli. Þeir váru illir ok undirförulir. Konungr matti þá mikils.

Eitt sinn helt Óláfr konungr austr fyrir Noreg með her sinn, ok heldu at Úlfaskerjum, herjuðu ok lágu við eitt eyland. Konungr býðr Kára ok Örnúlfi at ganga upp á eyjuna ok vita, hvárt þeir sæi engi herskip. Þeir gengu upp á landit ok litu sex herskip undir hömrum nokkurum. Þar var einn dreki allskrautligr. Kári kallar til þeira ok spyrr, hverr fyrir skipunum réði. Einn dólgr stóð upp á drekanum ok kvaðst Hröngviðr heita, – „eða hvert er nafn þitt?“ Kári sagði til sín ok síns bróður ok mælti: „Ek veit engan verri en þik, ok þar fyrir skal ek höggva þik í smá stykki.“ Hröngviðr mælti: „Ek hefi herjat sumar ok vetr í þrjú ok þrjá tigi ár ok háð sex tigi orrostur ok fengit jafnan sigr. Mitt sverð heitir Brynþvari, er aldri hefir sljóvgazt. Kom þú hér á morgun, Kári, ek skal slíðra hann í þínu brjósti.“ Kári kveðst eigi bila mundu. Hröngviðr mátti kjósa hvern dag mann fyrir sverðsins oddi.

II. KAPÍTULI

Þeir bræðr kómu aptr til konungs ok sögðu honum tíðendin. Konungr bauð at halda til orrostu, ok svá var gert. Hittust þeir, ok tókst þar harðr bardagi. Þeir bræðr gengu vel fram. Kári hafði jafnan átta eða tólf í hverju höggi. Hröngviðr sá þetta. Hljóp hann upp á konungs skip til Kára ok lagði sverðinu í gegnum hann. Þegar Kári hafði fengit sárit, segir hann til konungs: „Lifið heilir, herra, ek mun hjá Óðni gista.“ Hröngviðr vá Örnúlf upp á spjóti sínu. Eptir fall þeira bræðra kallar Hröngviðr, at þeir skuli upp gefast. Er þá illr kurr í liði konungs. Engi járn bitu Hröngvið.

Nú er þess getit, at Hrómundr Gripsson var í fylgd með konungi. Hann tekr sér kylfu í hönd, bindr sér grátt ok sítt geitarskegg ok setr síðan hatt á höfuð sér, veðr svá fram ok finnr þá bræðr báða dauða, tekr upp merki konungs ok lemr með kylfunni blámenn til dauða. Hröngviðr spyrr, hverr sá væri, – „eða er þetta nokkut faðir hans illa Kára?“ Hrómundr segir nafn sitt ok kveðst hefna vilja þeira bræðra, – „en eigi var Kári mér skyldr. Samt skal ek drepa þik.“ Ok í því gaf hann Hröngviði kylfuhögg svá mikit, at hann bar hallt höfuð eptir ok mælti: „Ek hefi verit víða í bardögum ok aldri fengit þvílíkt högg.“ Annat högg sló Hrómundr til Hröngviðar, svá at haussinn brotnaði. Í þriðja höggi missti hann lífit. Eptir þat gengu þeir, sem eptir lifðu, allir á hendr konungi, ok lyktaðist svá bardaginn.

III. KAPÍTULI

Nú kannar Hrómundr skipin ok finnr einn mann hallast upp við í stafni. Hann spyrr þann mann at nafni. Sá kveðst Helgi heita inn frækni, bróðir Hröngviðar, – „ok nenni ek eigi friðar at biðja.“ Hrómundr lét græða Helga inn frækna. Hann sigldi þar eptir í Svíþjóð ok gerðist landvarnarmaðr.

Þar eptir helt Óláfr konungr liði sínu vestr til Suðreyja, gengu þar á land ok tóku strandhögg. Karl einn bjó þar nærri. Konungmenn höfðu tekit kýr hans ok ráku undan sér. Lét hann mjök aumliga um þann missi. Hrómundr kemr at ok spyrr, hverr sá væri. Karlinn segir, at byggð sín væri allskammt þaðan, ok kvað meiri fremd at brjóta hauga ok ræna drauga fé. Þessi kvaðst Máni at nafni. Hrómundr bað hann segja sér, ef hann vissi nokkut um soddan. Máni sagðist víst vita ok mælti: „Þráinn, sem vann Valland ok var þar konungr, berserkr mikill ok sterkr, fullr galdra, hann var settr í haug með sverði, herklæðum ok fé miklu, en fáir fýsast þangat.“ Hrómundr spyrr, hverja leið sigla skal þangat. Hann segir, at hann má sigla rétt suðr í sex daga. Hrómundr þakkar karli fregn þessa, gaf honum fé ok lét hann taka kýr sínar. Sigldu þeir svá þaðan eptir því, sem karl vísaði þeim til, ok at sex daga fresti sáu þeir hauginn rétt fyrir framstafni.

IV. KAPÍTULI

Þeir kómu vestan at Vallandi ok fundu hauginn ok rufu þegar. Ok at liðnum sex dögum kómu þeir glugga á hauginn. Sáu þeir, at þar sat á stóli dólgr mikill, blár ok digr, allr gulli klæddr, svá at leiptraði af. Rumdi hann mjök ok blés at eldi. Hrómundr spyrr, hverr nú vill ganga í hauginn, ok sá skuli kjósa sér þrjá gripi. Váli kvað: „Engi mundi vilja gefa líf sitt við því. Eru hér nú sex tigir manna, ok mun tröll þetta öllum dauða veita.“ Hrómundr mælti: „Vogat mundi Kári hafa þetta, ef lífs væri,“ - ok kvað makligt, þótt sér væri niðr sleppt í festi, þótt betra sé at fást við átta aðra. Fór svá Hrómundr niðr í festinni. Var þat á nóttu. Ok er hann kom niðr, bar hann saman fé mikit ok batt í festarenda.

Þráinn hafði verit á fyrri dögum konungr yfir Vallandi ok vann allt með göldrum, gerði margt illt af sér, ok þá hann var svá gamall, at hann kunni eigi at stríða lengr, lét hann setja sik lifanda í hauginn ok mikit fé með sér.

Nú sér Hrómundr, hvar sverðit hangir uppi á einni súlu. Hann kippir því ofan, gyrðist með ok gengr fram at stólnum ok mælti: „Mér mun vera mál ór hauginum, fyrst engi hamlar, eða hverninn vegnar þér, þú hérna, inn gamli? Sástu eigi, at ek bar saman fé þitt, en þú höktir kyrr, hundr leiðr, eða hvat var þér í augum, er þú horfðir á, at ek tók sverðit ok menit ok fjölda þinna annarra gripa?“ Þráinn kvað sér einskis um vert þykkja, ef hann léti sik kyrran sitja á stóli sinum, – „ek kunna áðr fyrr at berjast. Er ek þá orðinn nógu ragr, ef þú einn skalt ræna mik auði, ok vil ek synja þér gripanna. Máttu sjá við mér dauðum.“ Þá mælti Hrómundr: „Rigaðu þér á fætr, ragr ok blauðr, ok tak þú sverðit aptr af mér, ef þú þorir.“ Draugr mælti: „Þat er engi fremd at bera sverð á mik vápnlausan. Heldr vil ek reyna afl við þik ok glímu.“ Hrómundr kastar þá sverðinu ok treysti afli sínu. Þráinn sá þetta ok leysti ofan ketil sinn, er hafði uppi. Hann var þá eigi frýnligr, blés þá at eldi, er hann var búinn at eta ór katlinum. Funi mikill var í milli fóta honum, en ketillinn fullr í búki. Hann var í stakki gullfáguðum. Báðar hendr hans váru brenglaðar, ok beygðust neglr fyrir góma. Hrómundr mælti: „Skríddu af stóli, skálkr argr, sviptr öllu fé.“ Þá sagði draugr: „Nú mun mál vera at fara á fætr, fyrst þú frýjar mér hugar.“

Dagr líðr, en kveldar, ok gerðist þá myrkt í hauginum. Hann gekk þá til glímu við Hrómund, en kastaði niðr katli sínum. Neytti þá Hrómundr afls, ok svá gengust þeir hart at, at grjót ok steinar gengu upp. Þá datt draugrinn á annat kné ok mælti: „Þú stjakar mér, ok víst ertu hraustr maðr.“ Hrómundr sagði: „Stattu stuðningslaust á fætr aptr. Miklu ertu linari en Máni karl sagði.“ Þá tók Þráinn at tryllast, ok fylltist upp haugrinn með illan daun. Setti hann þá klær sínar á hnakka Hrómundi ok sleit hold af beinum á lendar ofan ok mælti: „Kvarta eigi um, þótt gráni leikrinn ok sárni kroppr þinn, því at nú skal ek rífa þik kvikan í sundr.“ „Eigi veit ek,“ sagði Hrómundr, „hvaðan soddan kattakyn er komit í haug þenna.“ Draugrinn mælti: „Þú munt fæddr vera af Gunnlöðu. Eru fáir þínir líkar.“ „Illt mun vera,“ sagði Hrómundr, „at þú klórir mik lengi.“ Glímdu þeir hart ok lengi, svá at allt skalf, þat nærri var, þar til um síðir, at Hrómundr felldi hann á fótarbragði. Þá var orðit mjök dimmt. Þá mælti draugr: „Nú vannstu mik með ráðum ok tókst sverð mitt. Þat skipti með okkr leikum. Lengi hefi ek lifat í haugi mínum ok lafat á fé, en eigi er gott at trúa gripum sínum, þótt góðir þykki, of mjök, ok aldri hefi ek ætlat, at þú, Mistilteinn, mitt góða sverð, mundir verða mér til meins.“ Varð Hrómundr þá lauss ok náði sverðinu ok mælti: „Herm mér nú, hvat marga menn í hólmgöngu þú vannst með Mistilteini.“ „Hundrað fjóra ok tuttugu,“ kvað draugrinn, „ok fekk ek aldri skeinu. Semingr konungr, er var í Svíþjóð, ok ek reyndum okkrar íþróttir, ok hugði hann ek mundi seint unninn verða.“ „Lengi hefir þú,“ sagði Hrómundr, „verit mönnum til meins, ok mun þat happaverk at láta þik sem fyrst deyja.“ Hjó hann svá höfuðit af draugnum ok brenndi hann upp allan á báli, fór svá ór hauginum. Spurðu menn þá, hverninn Þráinn ok hann hefðu skilit. Hann kvað þat hafa gengit í kjör, – „því at ek hjó af honum höfuðit.“ Eignaðist Hrómundr þá þrjá gripi, er hann sótti í hauginn, hring, men ok Mistiltein. Allir fengu þeir of fjár. Sigldi Óláfr konungr svá þaðan ok norðr til síns ríkis, settist síðan at landi sínu um kyrrt.

V. KAPÍTULI

Eptir þetta var Hrómundr mjök frægr, vinsæll ok stórgjöfull. Hann gaf einum manni, þeim er Hrókr hét, eitt sinn gullhring góðan, er vá eyri. Þat fekk Váli at vita ok drap Hrók á náttartíma, en tók hringinn. En sem konungr vissi þetta, kvaðst hann skyldu launa Vála einhvern tíma hans hrekki. Konungr átti tvær systr. Önnur þeira hét Dagný, en hin Svanhvít. Sú var framar at öllu, ok var engi hennar líki millum Svíþjóðar ok Hálogalands. Hrómundr Gripsson var nú heima ok gerði sér kátt við Svanhvít ok forðast hvárki Vála né Bíld. Hún mælti eitt sinn við Hrómund ok segir Váli ok Bíldr muni rægja hann við konung. Hann mælti: „Ek hræðumst engar argar fýlur, ok svá lengi þú vilt unna mér viðtals, þá mun ek tala við þik.“ Svá varð megn þessi rógburðr, at Hrómundr ok hans bróðir urðu at rýma frá konungs hirð ok fóru heim til föður síns. Lítit hér eptir talar Svanhvít við Óláf konung ok sagði: „Nú er Hrómundr dæmdr í brott frá konungs hirð, hverr vára sæmd jók þó mest, en aptr í staðinn hafi þér með yðr þá tvá, er hvárki rækja frægð né dáð.“ Konungr svarar: „Heyrt hefi ek getit hann mundi fífla þik, ok skal sverðit skilja ykkar ást.“ „Lítt manstu nú,“ sagði hún, „þegar hann einn gekk í hauginn, en engi annarr þorði, ok fyrr mun Váli ok Bíldr hengdr verða,“ sagði hún, gekk síðan snúðugt í brott.

VI. KAPÍTULI

Nokkuru síðar kómu tveir konungar af Svíþjóð. Hétu báðir Haldingjar. Helgi Hröngviðsbróðir var með þeim. Þeir buðu Óláfi konungi til orrostu vestr á Vænisís. Hann vill nú heldr mæta þeim en flýja óðal sitt, gerir nú orð Hrómundi ok bræðrum hans at fylgja sér. Þá vildi Hrómundr hvergi fara, kvað Bíld ok Vála vel duga ok vinna allt með konungi. Konungr fór af stað með lið sitt. Svanhvít klökknaði við ok fór heim til Hrómundar. Hann tók henni vel. „Virð nú til bæn mína,“ sagði hún, „meir en beiðni bróður míns ok veit nú lið konungi. Ek vil gefa þér einn skjöld með því bandi, er honum fylgir. Mun þik eigi saka, meðan þú hefir þat.“ Hrómundr þakkar henni gjöf þessa. Gladdist hún þá. Hann bjóst til ferðar ok bræðr hans átta.

Nú kemr konungr með lið sitt til Vænisíss. Var þar fyrir Svía lið. En at morgni, þegar vígljóst var, vápnast þeir á ísnum, ok sóttu Svíar hart fram. Strax sem bardaginn hófst, var Bíldr veginn, en Váli kom þar eigi. Óláfr konungr ok konungr Haldingr varð sárr. Hrómundr hafði sett hrauktjald hinum megin vatnsins. Bræðr hans herklæðast snemma um morguninn. Hrómundr mælti: „Illa hefir mik dreymt í nótt, ok mun eigi ganga allt at óskum, ok mun ek ekki fara í dag til orrostu.“ Bræðr hans sögðu þat væri stór skömm at þora eigi at veita konungi lið, en vera þó kominn þess erendis. Þeir kómu til orrostu ok gengu hart fram, ok fell hverr um þveran annan, er þeim mætti af liði Haldingja. Ein fjölkynngiskona var þar komin í álptar ham. Hún gólaði með svá miklum galdralátum, at engi gáði at verja sik Óláfs manna. Flaug hún yfir þá Gripssyni ok söng hátt. Hún hét Lára. Helgi inn frækni mætti þeim bræðrum þat sama sinn ok drap þá alla átta saman.

VII. KAPÍTULI

Í því bili kom Hrómundr í bardagann. Helgi inn frækni þekkti hann ok mælti: „Nú er sá kominn hér, sem vá Hröngvið, bróður minn. Megi þér nú sjá við hans sverði, sem hann sótti í hauginn. Varstu nú fjarri, er ek drap bræðr þína.“ Hrómundr mælti: „Eigi þarftu, Helgi, at frýja mér hugar, því at annathvárt ek eða þú skulum nú falla.“ Helgi sagði: „Mistilteinn er svá þungt vápn, at þú fær eigi valdit. Vil ek ljá þér þat annat sverð, er þú getr valdit.“ Hrómundr mælti: „Eigi þarftu at bregða mér um hugleysi. Muna muntu þat högg, er ek gaf Hröngviði, þá hauss hans molaðist.“ Helgi sagði: „Þú, Hrómundr, hefir bundit um þína hönd sokkaband meyjar einnar. Skil þik við skjöld þann, er þú berr. Þú fær engi sár, meðan þú berr þetta, ok held ek fyrir satt þú trúir á þá meyju.“ Hrómundr þoldi eigi þessi skapraunarorð ok kastaði niðr skildinum. Helgi frækni hafði jafnan sigr haft ok vann með fjölkynngi. Frilla hans hét Lára, sú sem þar var í álptarlíki. Helgi reiddi svá hátt sverð sitt upp yfir sik, at þat tók sundr fótlegg álptarinnar, ok renndi sverðit ofan í völlinn upp at hjöltum, ok mælti: „Nú er mín heill farin, ok illa tókst til, er ek missta þín.“ Hrómundr mælti: „Þú vannst, Helgi, it mesta slys, er þú drapst sjálfr frillu þína, ok farin mun þín heill.“ Datt Lára dauð niðr. En af því höggi, er Helgi hjó til Hrómundar, svá at sverðit hljóp at hjöltum ofan, snart oddr sverðsins kvið Hrómundar ok risti niðr, en Helgi laut eptir högginu. Var þá Hrómundr eigi seinn ok höggr Mistilteini í höfuð Helga, klauf hjálminn ok hausinn, svá at staðar nam í herðum. Brotnaði þá skarð í sverðit. Eptir þat tók Hrómundr tygilkníf sinn ok stakk á kviðinn á sér í sársbrúnirnar raufir, hratt svá inn ístrunni, er út hangdi, rifjar þar með saman kviðinn með bandi ok batt klæðin hart at, barðist svá í ákafa ok felldi hvern um annan þveran ok barðist fram til miðrar nætr. Flýði þat lið, sem eptir var af Haldingjum. Lýkr þar með orrostu.

Hrómundr sér þá, at einn maðr stendr þar á ísnum. Veit hann sá sami muni hafa með göldrum gert ísinn á vatnit. Þekkti hann, at þetta var Váli. Hann kvað eigi óskylt at launa honum, hljóp til hans, reiddi Mistiltein ok vildi höggva hann. Váli blés sverðit ór hendi honum, ok hitti þat fyrir vök eina ok sökk niðr til grunns. Þá hló Váli ok mælti: „Nú ertu feigr, er þú misstir Mistiltein ór hendi þinni.“ Hrómundr sagði: „Fyrr muntu deyja en ek.“ Hljóp hann þá at Vála ok greip hann upp, færði niðr við ísinn, svá at hálsbeinit brotnaði. Lá þessi galdrarumr þar dauðr. En Hrómundr settist niðr á ísinn. Hann mælti: „Ek hafði eigi ráð meyjarinnar. Því hefi ek nú fengit fjórtán undir, ok þó þar til fellu bræðr mínir átta, ok mitt góða sverð, Mistilteinn, fell í vatnit, ok þess fæ ek aldri bætr, at ek missti sverðit.“ Gekk hann síðan þaðan ok heim at tjaldi sínu ok tók nokkura hvíld.

VIII. KAPÍTULI

Nú eru konungs systr sóttar. Kannar Svanhvít sár Hrómundar ok saumar kviðinn saman ok leitar honum hægenda. Hún lét færa hann karli þeim til græðslu, er Hagall hét. Kerling hans var klók. Þau tóku vel við honum ok græddu hann at heilu. Þat fann Hrómundr, at þessi hjón váru margkunnug. Karl var vanr at veiða fiska, ok eitt sinn, er hann var at veiðiskap sínum, dró hann eina geddu, ok er hann kom heim ok krufði hana, fann hann í hennar maga Mistiltein, sverð Hrómundar, ok fekk honum þat. Hrómundr varð glaðr við ok kyssti á hjölt sverðsins ok umbunaði vel karli.

Einn maðr var sá með Haldings konungs her, sem hét Blindr inn illi. Hann sagði konungi, at Hrómundr væri lífs ok græddr á laun hjá Hagali karli ok konu hans. Konungr kvað ótrúligt, at þau mundu þora at leyna honum. Konungr bauð at leita hans. Blindr fór með nokkura menn til húsa þeira Hagals ok spurði, ef Hrómundr væri þar geymdr. Kerling sagði hann mundi eigi þar finnast. Blindr leitaði vandliga ok fann eigi, því at kerling hafði falit Hrómund undir hitunarkatli sínum. Blindr ok hans félagar gengu þaðan, ok er þeir váru á leið komnir, sagði Blindr: „Eigi er ferð vár fræg orðin, ok skulum vér aptr snúa.“ Þeir gerðu svá, kómu heim ok fundu kerlingu. Sagði Blindr hún væri brögðótt, ok hefði hún geymt Hrómund undir katli sínum. „Leitið ok takið hann þar þá,“ kvað hún. En því sagði hún þetta, at þegar hún sá þeir sneru aptr, færði hún Hrómund í kvenskrúða ok lét hann mala ok snúa kvörn. Þeir leita nú í húsunum. Ok þegar þeir koma þar mærin sneri kvörninni, snuðruðu þeir allt um kring, en sú sama leit óhýrt til konungsmanna, sneru svá í brott, at þeir fundu eigi. Ok er þeir váru á leið komnir, sagði Blindr, at kerling mun hafa villt sjónir fyrir þeim ok sér þykki grunsamt, at Hrómundr muni hafa verit þat, sem sneri kvörninni í kvenklæðum, – „ok sé ek oss hefir yfir sézt. Dugir oss eigi at þreyta við kerlingu, því at hún er oss klókari.“ Báðu þeir henni ills ok fóru heim aptr til konungs við svá búit.

IX. KAPÍTULI

Um vetrinn eptir bar margt fyrir Blind í svefni, ok segir konungi eitt sinn draum sinn ok mælti svá: „Mér þótti vargr einn renna austan. Hann beit yðr, konungr, ok veitti yðr áverka.“ Konungr kvaðst ráða þenna draum svá: „Hér mun koma konungr af nokkurum stað, ok mun fundrinn verða skæðr fyrst, en falla þó niðr til sátta.“ Enn kvað Blindr sik dreymt hafa, at honum þótti margir haukar sitja í einu húsi, – „ok þekkti ek þar fálka þinn, herra. Hann var allr fjaðralauss ok flettr hamnum.“ Konungr mælti: „Vindr mun koma af skýjum ok skelfa vára borg.“ Þriðja draum sagði Blindr sváleiðis: „Mörg svín sá ek renna sunnan at konungs höllu, rótuðu jörðinni upp með rananum.“ Konungr mælti: „Þat er fyrir sjóvar ólgu, vátviðrum ok grasvexti þeim, er grær at vatnsins vökva, er sólin skínn í heiði.“ Fjórða draum sagði Blindr: „Mér þótti einn ógurligr hriki koma austan at. Hann beit yðr stóra und.“ Konungr mælti: „Sendimenn frá nokkurum konungi munu koma í mína höll. Þeir munu bíta upp öllum sínum vápnum, ok þar af mun ek reiðast.“ „Fimmti draumr er sá,“ sagði Blindr, „at mér þótti liggja um Svíaveldi grimmligr ormr.“ „Hér mun koma at landi,“ sagði konungr, „dreki vænn, hlaðinn gersemum.“ „Sétta sinn dreymdi mik,“ sagði Blindr, „at mér þótti koma af landi svört ský með klóm ok vængjum, ok flugu brott með þik, konungr. Þá dreymdi mik enn, at ormr einn væri hjá Hagali karli. Sá beit menn grimmliga. Át hann bæði mik ok yðr upp ok alla konungs menn, eða hvat mun þetta þýða?“ Konungr mælti: „Heyrt hefi ek skammt frá hýbýlum Hagals liggi híðbjörn nokkurr. Ek mun fara at vinna björninn, ok mun hann þá byrstast mjök.“ „Hér næst dreymdi mik, at dreka hamr væri dreginn um konungs höll, ok hekk þar við lindi Hrómunds.“ Konungr mælti: „Þat veiztu, at Hrómundr missti sverðit ok linda í vatninu, eða ertu nú hræddr við Hrómund?“ Fleiri drauma dreymdi Blind, hverja hann sagði konungi, en konungr réð þá alla sér í vil, en engan svá sem merking til höfðu. Nú segir Blindr enn einn draum sinn, þann er hann sjálfan snerti, ok mælti: „Mér þótti járnhringr settr á minn háls.“ Konungr sagði: „Þat er þýðing þess draums, at þú munt hengdr verða, ok þar með munu vit báðir feigir.“

X. KAPÍTULI

Eptir þetta safnar Óláfr konungr liði, helt síðan til Svíþjóðar. Hrómundr fylgdi honum. Kómu þeir óvart at höllu Haldings konungs. Hann lá í útiskemmu einni. Hann varð eigi fyrr varr við en upp var brotin skemmuhurðin. Haldingr hrópar á menn sína ok spyrr, hverir um nætr stríða. Hrómundr sagði til sín. Konungr sagði: „Þú munt vilja hefna þinna bræðra.“ Hrómundr kvað hann skyldi fátt tala um fall bræðra sinna, – „skaltu nú þess gjalda ok hér lífit missa.“ Þá hljóp upp einn kappi Haldings konungs svá storr sem risi. Hrómundr drap þann. Haldingr konungr verst í hvílunni, en fekk ekkert sár, því at hvert sinn Hrómundr hjó til hans, kom sverðit flatt á konung. Þá tók Hrómundr kylfu ok lamdi Halding konung í hel. Þá mælti Hrómundr: „Hér hefi ek felldan Halding konung, ok hefi ek eigi sét frægra mann.“ Karlinn Blindr, er hét Bavis, var bundinn ok hengdr, ok rættist svá draumr hans. Tóku þeir þar mikit gull ok annat fé, heldu síðan heim. Óláfr konungr gifti Hrómundi Svanhvít. Þau unntust vel, áttu sonu ok dætr til samans ok váru afbragð annarra. Eru af þeim komnar konunga ættir ok kappar miklir, ok lýkr hér sögu Hrómundar Gripssonar.